Pożary elektryków: strach ma wielkie oczy?

© Photo by Dominik Sostmann on Unsplash

Pożary samochodów elektrycznych wywołują ostatnio bardzo duże emocje wśród opinii publicznej i niepokój wśród kierowców, niekoniecznie zawsze tych, którzy kiedykolwiek mieli do czynienia z elektrykami. Atmosferę wokół tej kwestii skutecznie podsycają media, sugerując nieraz, że ta „nowa” technologia stanowi duże zagrożenie zarówno dla uczestników ruchu drogowego, jak i właścicieli podziemnych garaży czy budynków użyteczności publicznej. Wagę tematu dostrzegł niedawno poseł Jarosław Sachajko (Kukiz15).

- Eksperci na całym świecie zwracają szczególną uwagę na problemy z gaszeniem samochodów na prąd. W każdym samochodzie, niezależnie od jego napędu, stosowane są substancje, które w razie zapłonu stanowią śmiertelne zagrożenie dla pasażerów. Trafnym potwierdzeniem na niebezpieczeństwo wynikające z pożaru samochodu elektrycznego, jest pożar panamskiego statku Fremantle Highway, który z Bremerhaven w Niemczech płynął do Port Said w Egipcie. Zdarzenie miało miejsce pod koniec lipca bieżącego roku u wybrzeży holenderskiej wyspy Ameland. Statek przewoził prawie 3000 samochodów /…/.

Dokładna przyczyna pożaru będzie badana, jednak płomienie miały pojawić się nieopodal samochodu elektrycznego. Holenderska straż przybrzeżna informowała, że gaszenie statku było utrudnione ze względu na ok. 25 znajdujących się na pokładzie samochodów elektrycznych – przypomina poseł Sachajko w skierowanej jeszcze w sierpniu br. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji „interpelacji nr 43472 w sprawie zagrożeń wynikających z pożarów samochodów elektrycznych. 

Sachajko przytacza zarazem opinię, Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, które uspokaja twierdząc, że samochody elektryczne nie niosą ze sobą ryzyka pożarów, gdyż są pozbawione układu paliwowego, świec i katalizatora. Nie stosuje się w nich więc wysoce łatwopalnych cieczy, jak paliwo czy olej silnikowy.

Dodatkowo zdaniem ekspertów wyniki crash-testów mają potwierdzać, że co do zasady samochody elektryczne są bezpieczne pod względem pożarowym. Baterie samochodów elektrycznych są też dobrze zabezpieczone przed skutkami wypadków. Posła Sachajki te zapewnienia nie uspokajają. Według niego elektryki, „czego nie dowiemy się jednak z publikacji organizacji lobbujących na korzyść pojazdów elektrycznych” – są też podatne na szczególne rodzaje uszkodzeń.

- A jeśli już do uszkodzenia baterii dojdzie, robi się niebezpiecznie. To stanowi tylko o jednym, iż pożar aut elektrycznych dla ratowników i straży pożarnej stanowi wciąż ogromne wyzwanie – podnosi poseł Kukiz15 w swojej interpelacji i stawia ważne pytania: Chciałby się m.in. dowiedzieć czy ministerstwo zdaje sobie sprawę z trudności ugaszenia samochodu elektrycznego, czy rozważa wprowadzenie zakazu parkowania samochodów elektrycznych w parkingach podziemnych. Pyta także czy planowane jest wypracowanie rozwiązań systemowych, które będą miały na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z pożarami elektryków. I w końcu - ile było pojazdów elektrycznych i pożarów samochodów elektrycznych w Polsce w 2022 i 2023 roku. 

Do tych zagadnień odniosło się niedawno Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, powołując się na informacje przygotowane przez Państwową Straż Pożarną, Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwo Cyfryzacji. Co wiemy? Po pierwsze resort informuje, ze jeszcze w maju bieżącego roku strażacy wprowadzili standardowe zasady gaszenia elektryków i aut hybrydowych. Resort zapewnia także, że uczestniczą oni w specjalistycznych szkoleniach organizowanych we współpracy z producentami samochodów. także „podmiotami z obszaru paliw alternatywnych” (czyli zapewne m.in. z PSPA) na temat specyfiki nowych typów napędów.

- Dzięki temu ratownicy są przygotowywani do wyzwań stawianych przez rozwój technologii, aby móc podejmować skuteczne i bezpiecznie działania ratownicze – przekonuje MSWiA w odpowiedzi na interpelację posła Sachajki. 

Odnosząc się do zagadnienia parkowania samochodów elektrycznych w parkingach podziemnych, resort informuje, że Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej (KG PSP) nie rozważa wprowadzenia przepisów zakazujących wjazdu pojazdów elektrycznych do tego typu garaży.

- Z dotychczasowej analizy wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, obowiązujących w krajach członkowskich Unii Europejskiej, nie wynika, aby wprowadzono w nich tego rodzaju obostrzenia – możemy przeczytać w ministerialnej odpowiedzi na interpelację. 

W kontekście rozwiązań systemowych, które mają na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z pożarami elektryków, przypomniano, że dopuszczenie pojazdu do obrotu handlowego wymaga uzyskania przez jego producenta odpowiedniego świadectwa homologacji. Zanim zostanie ono wydane najpierw odpowiednia służba techniczna przeprowadza badania, w toku których jest weryfikowane także bezpieczeństwo instalacji elektrycznych.

Według MSWiA odpowiednim regułom prawnym poddane jest także dopuszczanie do eksploatacji zarówno publicznych ładowarek, jak i tych znajdujących się np. w domach wielorodzinnych. Ponadto obecnie strażacy we współpracy m.in. ze wspominanym PSPA prowadzą prace nad wydaniem wytycznych dla garaży przeznaczonych do parkowania i ładowania pojazdów elektrycznych.

Prace te obejmują m.in. analizę potencjalnych zagrożeń związanych z parkowaniem i ładowaniem pojazdów elektrycznych w garażach pod kątem „bezpieczeństwa pożarowego czy technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego”. Jak podkreślają przedstawiciele MSWiA, rząd na razie nie uznaje za potrzebne nowelizowanie przepisów przeciwpożarowych, nie wyklucza jednak podjęcia takich prac przez w przyszłości. 

Na koniec MSWIA zaprezentowało statystykę pożarów samochodów hybrydowych i elektrycznych w latach 2020-2023, zgodnie z informacjami uzyskanymi od KG PSP. Czy jest się czego bać? W 2020 roku zanotowano dwa takie przypadki, rok później tyle samo. W ubiegłym roku było ich już jednak siedem, a w roku bieżącym (stan na koniec sierpnia 2023 roku) –14!

Tymczasem według danych dostępnych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców w ostatnim dniu października 2023 roku liczba zarejestrowanych w Polsce elektrycznych (BEV) samochodów osobowych i dostawczych o dmc do 3,5 tony przekroczyła poziom 52 tysięcy sztuk. Do 31 października 2023 roku zarejestrowano w Polsce również ponad 44 tys. samochodów hybrydowych typu plug-in. Łącznie liczba wszystkich wtyczkowozów zbliżyła się do poziomu 100 tysięcy sztuk i wynosi obecnie 96 261. 

Pożarów zelektryfikowanych samochodów, mimo rosnącej ich liczby, nie jest zatem specjalnie dużo na tle liczby rejestracji takich aut. Problemu nie należy oczywiście lekceważyć, ale wszystko wskazuje jednak, że strach ma wielkie oczy. 

Paweł Janas