Rok 2024 przynosi niespodziewane zmiany na polskim rynku dealerskim. Po latach konsolidacji i spadku liczby grup właścicielskich nastąpiło odbicie, za które odpowiada dynamiczna ekspansja marek chińskich. Proces ten odwrócił spadkowe trendy, a jednocześnie potwierdził znaczenie rodzinnych firm w branży motoryzacyjnej. Jakie wyzwania i szanse niesie przyszłość?Polski rynek dealerski od kilku lat podlega procesowi konsolidacji. Liczba grup właścicielskich, czyli podmiotów definiowanych na podstawie struktury kapitałowej, sukcesywnie malała z 524 w 2018 roku do 346 w 2023 roku. Jednak rok 2024 przynosi niespodziewane zmiany – liczba grup właścicielskich ponownie wzrosła - do 353. Zaskoczenie tym faktem wynika z utrwalonego od lat trendu spadkowego. Kluczowym elementem wpływającym na ten wzrost okazała się ekspansja marek chińskich, które coraz śmielej wchodzą na polski rynek.
Konsolidacja w liczbach
Proces konsolidacji był widoczny od lat i wynikał głównie z rosnących wymagań rynkowych oraz zmian w strategiach koncernów motoryzacyjnych. Przykładem jest reorganizacja sieci Stellantis w ostatnich latach, która doprowadziła do zmniejszenia liczby autoryzowanych punktów dealerskich. Obecnie w Polsce funkcjonuje 1308 łącznie autoryzacji dealerskich, co stanowi najniższy wynik w historii. Jest to efekt przede wszystkim likwidacji mniejszych punktów w średnich i małych miastach na rzecz koncentracji w dużych aglomeracjach. Niestety, takie decyzje biznesowe często prowadziły do zamykania rodzinnych firm dealerskich, które nie były w stanie sprostać nowym wymaganiom.
Ekspansja chińskich marek jako „game-changer”
W 2024 roku proces konsolidacji został wyhamowany. Liczba grup właścicielskich ponownie wzrosła, co jest bezpośrednio związane z dynamicznym wejściem marek chińskich na polski rynek. Firmy te, oferując atrakcyjne warunki współpracy, stały się ratunkiem dla wielu przedsiębiorstw rodzinnych, które w obliczu reorganizacji przez globalnych graczy straciły autoryzacje dotychczasowych marek. Współpraca z chińskimi producentami pozwoliła im pozostać na rynku i kontynuować działalność, pomimo trudnych warunków gospodarczych.
Charakterystyka rynku dealerskiego
Polski rynek dealerski wciąż opiera się głównie na kapitale rodzinnym. Około 90-95% firm w tej branży to przedsiębiorstwa założone przez rodziny, które od pokoleń budowały swoją pozycję na rynku. Firmy te często wywodzą się z małych warsztatów samochodowych działających już w czasach PRL-u, które na przestrzeni dekad przekształciły się w duże grupy dealerskie obsługujące tysiące klientów. Pomimo rosnącej konsolidacji, wiele z tych przedsiębiorstw wciąż funkcjonuje, co świadczy o ich elastyczności i umiejętności dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych.
Trendy w sprzedaży i obrotach
Rynek dealerski, pomimo malejącej liczby autoryzacji i konsolidacji, generuje coraz większe obroty. W 2023 roku liczba firm, których roczne przychody przekroczyły 1 miliard złotych, wzrosła do 21. Progi wejścia do grona 10% największych firm również się podniosły – w 2023 roku sprzedaż na poziomie ponad 3600 pojazdów była konieczna, aby znaleźć się w tym elitarnym gronie, co oznacza wzrost o 13% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Podobne wzrosty zauważono w przypadku obrotów. W 2023 roku, aby znaleźć się w 10% najwyżej obrotowych firm dealerskich, trzeba było wygenerować niemal 700 milionów złotych przychodu, co podkreśla dynamikę rozwoju branży.
Wyzwania na przyszłość
Chociaż ekspansja chińskich marek i wzrost liczby grup właścicielskich w 2024 roku przerwały dotychczasowy trend, przyszłość rynku dealerskiego wciąż pozostaje niepewna. Prognozy na 2025 rok wskazują zarówno na kontynuację konsolidacji, jak i na dalszy rozwój marek azjatyckich. Kluczowym pytaniem pozostaje, czy polskie firmy rodzinne będą w stanie utrzymać się na rynku w obliczu rosnącej presji ze strony globalnych koncernów i zmieniających się oczekiwań konsumentów.
Jedno jest pewne – polski rynek dealerski stoi przed kolejnym okresem dynamicznych zmian, które będą wymagały od przedsiębiorców elastyczności, innowacyjności i zdolności do szybkiego adaptowania się do nowych warunków. To właśnie te cechy pozwoliły polskim firmom przetrwać lata transformacji i konsolidacji, a teraz mogą być kluczem do ich dalszego sukcesu.
Materiał przygotowany na podstawie wystąpienia Pawła Tuzinka, prezesa Związku Dealerów Samochodów, podczas konferencji z 12 grudnia 2024 r. o stanie polskiej branży dealerskiej.