Ukraina: ceny samochodów używanych

© Photo by Elena Mozhvilo on Unsplash

Wolumen rynku internetowego samochodów używanych

W ciągu ostatnich 12 miesięcy na ukraińskich platformach internetowych z ogłoszeniami o sprzedaży pojazdów opublikowano ponad 28 mln ofert sprzedaży używanych samochodów osobowych. Chodzi tylko o nowo dodane ogłoszenia, bez uwzględniania duplikatów, które mogą pojawiać się na kilku stronach z ogłoszeniami.

Najwyższą aktywność sprzedawców w omawianym okresie odnotowano w październiku 2023 r., kiedy opublikowano 2,668 mln ogłoszeń. Najniższą aktywność odnotowano w czerwcu i lipcu 2024 r., odpowiednio 2,097 mln i 2,028 mln ogłoszeń.

Porównując liczbę nowych ogłoszeń na platformach internetowych z liczbą faktycznych operacji rejestracyjnych, można potwierdzić hipotezę: anormalny wzrost przerejestrowań w kwietniu-maju 2024 r. nie był rzeczywistą aktywizacją rynku. Nie odnotowano szczytu w handlu online samochodami, a w czerwcu i lipcu zaobserwowano trend zmniejszania aktywności.

Jak wyjaśnia CEO Automoto.ua, Mychajło Głuszko, zmniejszenie liczby ogłoszeń na platformach internetowych w ciągu ostatnich dwóch miesięcy może być spowodowane kilkoma czynnikami. Oprócz spadku siły nabywczej i spowolnienia aktywności gospodarczej z powodu wojny istnieje jeszcze jeden ciekawy trend: przenoszenie ogłoszeń online z klasycznych stron sprzedaży na media społecznościowe i komunikatory.

Łączna wartość wszystkich samochodów oferowanych do sprzedaży w ciągu ostatnich 12 miesięcy wyniosła prawie 27 miliardów dolarów. Maksymalna i minimalna liczba ofert pod względem wartości pieniężnej silnie koreluje z liczbą ogłoszeń wymienioną powyżej, co również widać na wykresie. Średnio Ukraińcy co miesiąc oferują do sprzedaży używane samochody osobowe w Internecie o wartości 21 miliardów dolarów.

Struktura cen: szczyt masowego rynku przesunął się w kierunku tańszych samochodów

Ogólny obraz „liczba-cena” na pierwszy rzut oka wygląda jak zwykle: zdecydowaną większość (64,7%) ukraińskiego rynku motoryzacyjnego stanowią oferty sprzedaży samochodów o wartości do 8 tys. dolarów. Rok temu wskaźnik ten wynosił nieco mniej: 63,4%.

Jeśli zagłębić się w szczegóły, można stwierdzić, że „dół rynku” (w przedziale do 3 tys. dolarów) wzrósł o 25 punktów procentowych (p.p.) do 29,7%. Z kolei udział grupy cenowej 3-6 tys. dolarów zmniejszył się o 0,5 p.p., w której najbardziej widoczny jest (o 0,4 p.p.) spadek w przedziale 5-6 tys. dolarów.

Samochody osobowe o wartości 10-20 tys. dolarów zmniejszyły swój udział z 15,1% w 2023 r. do 11,4% w 2024 r. Samochodów o wartości powyżej 20 tys. dolarów również jest mniej: 8,5% w lipcu 2024 r. w porównaniu z 9,4% w lipcu 2023 r.

Oznacza to, że na rynku pojawiło się więcej tanich samochodów, a jednocześnie mniej drogich.

Średnia cena ofert

W ciągu ostatnich 12 miesięcy średnia cena ofert używanych samochodów osobowych w ogłoszeniach wahała się w przedziale 500 dolarów: od 5500 do 6000 dolarów. Nie nastąpiły radykalne zmiany w „średniej” wartości.

Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w marcu i kwietniu bieżącego 2024 r. Zwykle ma to miejsce, gdy popyt jest wystarczający. Najniższą wartość odnotowano we wrześniu ubiegłego roku, a także w czerwcu i lipcu tego roku, co zazwyczaj wskazuje na pewien spadek popytu, a co za tym idzie - spowolnienie tempa sprzedaży i wzrost średniego czasu oczekiwania kupującego na samochód.

Najdroższe używane samochody osobowe były tradycyjnie w obwodzie kijowskim i Kijowie (7999 dolarów), we Lwowie (7700 dolarów) i Wołyniu (7000 dolarów). Najtańsze były w obwodzie kirowohradzkim (3800 dolarów), chersońskim (3000 dolarów) i donieckim (2900 dolarów).

Samochody osobowe najbardziej zdrożały w ciągu roku w obwodzie iwanofrankowskim - o 86% do 6300 dolarów, w obwodzie Wołyńskim (o 77%) i Chersońskim (o 72%). Z kolei średnia cena najbardziej spadła w obwodzie Charkowskim (-12,2% do 4300 dolarów), Kirowohradzkim (-12,6% do 3800 dolarów) i Winnickim (-14,8% do 5200 dolarów)

Jak zmieniły się ceny samochodów w zależności od rodzaju silnika

W podziale według rodzaju zasilania jednostki napędowej, najniższą średnią cenę, która na koniec lipca wynosiła 2500 USD, mają samochody osobowe z instalacją gazową. Wynika to z faktu, że park samochodów z LPG składa się głównie z modeli mających ponad 20 lat, z prostymi silnikami spalinowymi, bez bezpośredniego wtrysku benzyny, turbosprężarek, zmiennych faz rozrządu itp.

I choć znajdują się tam również niektóre importowane samochody ze Stanów Zjednoczonych z tzw. „atmosferycznymi” silnikami, nie miało to znaczącego wpływu na podniesienie średniej ceny w tym segmencie. Ponadto, w ciągu roku średnia cena spadła tutaj z 3400 USD do 2500 USD.

Największy segment — samochody benzynowe, zajmuje pozycję pośrednią między opisanymi wcześniej samochodami z LPG a samochodami z silnikiem diesla. Aktualna średnia cena wszystkich ofert wynosi tutaj 5400 USD, która mimo niewielkich wahań w poprzednich okresach nie uległa zmianie.

Za samochody osobowe z silnikiem Diesla z przebiegiem obecnie średnio żąda się 7500 USD, co jest nieznacznie mniej niż rok temu, kiedy to cena ta wynosiła 7800 USD. Wszystkie trzy segmenty (które jednocześnie są najliczniejsze na rynku wtórnym) były pod względem średniej ceny dość stabilne od lipca 2023 do lipca bieżącego roku.

Dość nietypowy skok średniej ceny odnotowano w segmencie samochodów z hybrydowymi jednostkami napędowymi (które tutaj nie są podzielone na podtypy jak MHEV/HEV/PHEV). Biorąc pod uwagę, że udział „hybryd” na rynku wynosi zaledwie około 2%, wystarczy kilkadziesiąt samochodów, aby znacząco zmienić średnią cenę w tym segmencie. Jeśli pominąć okres anormalnego „spadku”, ceny „hybryd” stale się wahają z tendencją do stopniowego spadku.

Najwięcej zmian zaszło w segmencie samochodów elektrycznych: obecna średnia cena ofert sprzedawców wynosi 15 000 USD. To znacznie mniej (o 1800 USD) niż rok temu w lipcu 2023 roku, a także znacznie mniej (o 2900 USD) niż wartość szczytowa 17 900 USD, odnotowana w styczniu 2024 roku. Ogólny trend w segmencie samochodów elektrycznych to zdecydowane obniżenie średnich cen, przy czym im wyższa cena konkretnego modelu, tym szybciej ona spada. Natomiast w segmencie do 10 000 USD to zjawisko jest znacznie mniej widoczne.

Zdaniem współzałożyciela Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego, Ostapa Nowickiego, taki stan rzeczy dotyczący samochodów elektrycznych wynika z działania kilku czynników. Jeden z nich to fakt, że samochody elektryczne straciły swój szczególny status nowości na rynku i stały się zwykłymi, codziennymi środkami transportu. W końcu do tego dążył jeden z pionierów ruchu elektrycznego — Elon Musk, który w 2014 roku w wywiadzie dla „Rolling Stone” stwierdził, że celem Tesli jest uczynienie samochodów elektrycznych masowymi i dostępnymi, aby stały się one tak samo powszechne jak samochody benzynowe. Wygląda na to, że po 10 latach osiągnął ten cel.

Kolejny czynnik (związany z poprzednim) to obniżenie cen na amerykańskich aukcjach ubezpieczeniowych, co z kolei pozwala na importowanie i sprzedaż wielu samochodów elektrycznych na Ukrainie również taniej.

Wśród lokalnych czynników warto wymienić dwa: nasycenie rynku samochodami elektrycznymi (lub, innymi słowy, liczba nabywców, którzy mają dostęp do własnego punktu ładowania, jest ograniczona). Dodatkowy wpływ mają również awaryjne wyłączenia energii elektrycznej, które zmuszają część właścicieli samochodów elektrycznych do pilnego poszukiwania alternatyw z silnikami spalinowymi, pozbywając się pojazdów na baterie z istotnymi rabatami.

Stabilność cen samochodów benzynowych, diesla oraz wyposażonych w LPG będzie obserwowana także w kolejnych okresach. Te segmenty stanowią główną część rynku, a większość Ukraińców jest skłonna kupować „tradycyjne” samochody z silnikami spalinowymi. To utrzyma równowagę popytu i podaży, pod warunkiem braku innych stresowych czynników wpływających na rynek motoryzacyjny.

Stanisław Buczacki, IBRM Ukrainy